Informaticadocent met bedrijfskundige en militaire discipline
Door: Marc Jacobs, informaticadocent Luzac College Leiden
In 2013 luidt Webwereld.nl de noodklok: “Informatica sterft uit in het voortgezet onderwijs”. Twee jaar later oppert Kennisnet “maak programmeren een verplicht examenvak in het voorgezet onderwijs”. Deze tegenstrijdigheden zijn er vandaag de dag nog steeds en je begint je langzaam maar zeker af te vragen waarom hier niet op wordt ingespeeld.
Het belang van informatica
Waarom is informatica zo belangrijk vraag je je misschien af? Het antwoord is simpel. Ook als je niet werkt in de ICT kom je ongetwijfeld in aanraking met computers. Je gebruikt je smartphone om je e-mail te lezen, gebruikt Microsoft Word om je scriptie te schrijven of je bestelt iets online, van een maaltijd tot een taxi. Kom je op je werk, nadat je hebt uitgecheckt met je OV-chipkaart in de tram, dan klok je digitaal in met een contactloos pasje en boek je je verlof in via de computer. Kortom, ICT en maatschappij versmelten.
Tekort aan ICT’ers in het onderwijs
Ruim anderhalf jaar huppel ik rond als ZZP’er in de ICT-wereld. Van programmeur tot projectmanager los ik allerlei problemen op met behulp van hedendaagse digitale technieken. Wat ik constateer is dat de vraag naar goedgeschoolde ICT’ers steeds groter wordt, maar het aanbod steeds kleiner.
Ergens gaat het dus mis, maar waar? Mijn antwoord op deze vraag liet niet lang op zich wachten. Via via kreeg ik de vraag om aan de slag te gaan als informaticadocent, aangezien daar een schreeuwend tekort aan is.
De reden van het tekort komt mogelijk doordat informatica geen examenvak is, waardoor het vaak wordt gezien als ‘bijvak’. Als een docent wiskunde of natuurkunde ook informatica geeft, komt informatica dus meestal op de tweede plek. Dit doet me pijn en daardoor was voor mij de keuze snel gemaakt: vanaf het begin van dit schooljaar ben ik aan de slag gegaan als docent informatica bij Luzac in Leiden.
Van militair naar docent
Uiteraard ben ik niet helemaal onbekend in de wereld van het onderwijs: veel van mijn familieleden zijn docent of werken in het onderwijs. Daarnaast gaf ik een aantal jaar geleden ook les aan vmbo-klassen. Dit deed ik in mijn functie als militair bij de Koninklijke Landmacht. Leerlingen van het vmbo hadden destijds de mogelijkheid om stage te lopen bij het leger en naast de praktische ‘groene’ onderdelen, gaf ik een aantal theoretische lessen.
Wat mij hier opviel is dat discipline, structuur en duidelijkheid (dé basisvaardigheden van een militair) ook een gunstige uitwerking had op mijn leerlingen. Dreigde je als leerling in de klas in slaap te vallen, omdat je een paar minuten eerder nog met een munitiekistje over de hindernisbaan moest, dan mocht je naast je tafel gaan staan. Val je dan in slaap, dan voel je het ook wel (de grond is koud en hard). Had je je huiswerk afgeraffeld, dan mocht je het opnieuw maken: niet goed is opnieuw.
Met de basis van dit denkgoed in mijn achterhoofd probeer ik mijn leerlingen op Luzac zó op te leiden, dat ze naast het halen van goede cijfers, ook inzien dat er consequenties zijn als er afspraken niet worden nakomen (en worden ze natuurlijk beloond als ze die afspraken wél nakomen).
Link met het bedrijfsleven
Op dit moment zijn er inhoudelijk een hoop veranderingen gaande binnen het vak informatica: er komt een nieuw PTA (Programma van Toetsing en Afsluiting) aan en de sectie informatica – die bestaat uit alle informaticadocenten van Luzac – is druk bezig met het maken van nieuw lesmateriaal. In de tussentijd probeer ik in mijn lessen zoveel mogelijk de link te leggen met het bedrijfsleven. Zo zegt een XOR-poort de gemiddelde leerling niets, maar als ik uitleg dat de logica achter deze poort kan worden gebruikt om een keuze te modelleren in een bedrijfsproces (en dit dan ook visueel maak), dan gaat het leven.
Daarnaast zijn er tal van gratis initiatieven (zoals codecademy.com en coursera.org) die ik kan voorleggen aan de leerling om bij te blijven met bijvoorbeeld de nieuwste programmeertalen. Op deze manier kan een leerling zich zelfstandig verdiepen als hij of zij meer uitdaging wil en kan ik mij focussen op de leerlingen die moeite hebben met de reguliere lesstof.
Geef informatica de aandacht die het verdient
Al met al denk ik dat met veel aandacht voor de individuele leerling, een heldere structuur van de studiewijzer en de lessen én veel voorbeelden uit de praktijk, het vak informatica de aandacht krijgt die het verdient. Binnen Luzac is dit mogelijk. Ik hoop dat ik op mijn manier kan laten zien dat je als docent niet je hele leven in het onderwijs hoeft te zitten om fatsoenlijk les te geven, maar dat zij-instromers binnen het onderwijs mogelijk de eerste stap zijn naar een beter geschoolde samenleving op het gebied van ICT en uiteindelijk het antwoord op het schreeuwende tekort aan ICT’ers in het bedrijfsleven.